متن و مفاد اصلی نامه: اولویتبندی اصلاحات پیش از افزایش قیمت
این نامه که بازتاب گستردهای در رسانهها و فضای تحلیلی کشور داشته، بر چند درخواست کلیدی و فوری تاکید دارد:
۱. شفافیت کامل درآمد و هزینه نهادهای خاص:
امضاکنندگان تاکید کردهاند که بودجه و عملکرد مالی نهادها، بنیادها و شرکتهای تحت کنترل نهادهای خاص، باید به طور کامل و با جزئیات در اختیار مجلس و مردم قرار گیرد. آنها استدلال میکنند که عدم شفافیت این بخش عظیم از اقتصاد، هرگونه تصمیم برای افزایش قیمت حاملهای انرژی را با تردید جدی مواجه میسازد.
۲. حذف رانت و اصلاح نظام یارانهای:
نویسندگان نامه خواستار حذف یارانه پنهان به نهادهای خاص و تخصیصدهندگان ویژه شدهاند. آنها معتقدند منابع حاصل از این اصلاح، باید مستقیماً به تقویت نظام تامین اجتماعی و حمایت از دهکهای ضعیف جامعه اختصاص یابد، نه آنکه بار مالی آن از طریق افزایش قیمت بنزین بر دوش عموم مردم قرار گیرد.
۳. ارائه لایحه بودجه شفاف و عادلانه:
اقتصاددانان از دولت خواستهاند پیش از هر اقدامی، لایحه بودجه سال آینده را با محوریت شفافیت، کارایی و عدالت ارائه دهد. به باور آنها، افزایش قیمت بنزین در شرایط کنونی و بدون اصلاحات ساختاری، تنها به عمیقتر شدن شکاف طبقاتی و افزایش فشار بر قشرهای متوسط و کمدرآمد منجر خواهد شد.
۴. یادآوری تجربه سال ۹۸ و ضرورت درسآموزی:
نامه به طور صریح به اعتراضات آبان ۹۸ اشاره کرده و هشدار داده که تکرار آن تجربه، میتواند ثبات اجتماعی و اقتصادی کشور را با مخاطره بیشتری مواجه سازد. امضاکنندگان خواستار در پیش گرفتن مسیری شدهاند که اعتماد عمومی را جلب کند.
تحلیل دلالتهای نامه: فراتر از یک هشدار اقتصادی
این نامه را میتوان در چند سطح تحلیل کرد:
از منظر اقتصادی:
· تاکید بر کارایی تخصیص منابع به جای افزایش درآمد از طریق شوکهای قیمتی.
· اشاره به فشار تورمی سرکوبشده و خطر ابرتورم در صورت مدیریت نادرست.
· لزوم هدفمندسازی واقعی یارانهها به جای حذف کلی آن.
از منظر اجتماعی و سیاسی:
· این نامه نشاندهنده نگرانی گسترده نخبگان از پیامدهای اجتماعی افزایش قیمتها است.
· درخواست شفافیت از نهادهای خاص، نوعی مطالبه عمومی ساختاری است.
· تاکید بر عدالت اجتماعی به عنوان محور هرگونه اصلاح اقتصادی.